Песня «Унзер штетл брент»
Регулярная статья | |
Л.Гроервейдл | |
29/07/2015 | |
Содержание |
История песни
Мордехай Гебиртиг написал эту песню после погрома в Пшитыке (1938). Она стала своего рода реквиемом, который со времен Второй мировой войны часто исполняют в память о погибших евреях. В этой песне злободневность сочетается с пророческим предвидением судьбы еврейских местечек.
Песня была записана в еврейской Исторической комиссии, Мюнхен, 1946; имя певца не было записано.
Качергинский опубликовал песню в своей книге «Песни из гетто и легерей" (1948). Песня была издана в переводе на английский язык Млотека и Готлиба, «Mir Seinen Da" (1983, стр. 12).
Песня была также опубликована в переводе на иврит З. Бар-Меира под названием «Наш город пылает" в книге Прагера, "Мин hа-мецар карати" (1954, стр. 194), в переводе Авраама Левинсона в книге Хорвица "Мин hа-мецар" (1987, стр. 10-11) и в ряде других антологий.
Песня стала одним из самых известных и исполняли песни во время церемоний памяти Холокоста вместе с Маршем бойцов гетто.
Текст на идише
אונדזער שטעטל ברענט
!ס'ברענט! ברידערלעך, ס'ברענט
!אוי, אונדזער אָרעם שטעטל נעבעך ברענט
בייזע ווינטן מיט ירגזון
רייסן, ברעכן און צעבלאָזן
שטאַרקער נאָך די ווילדע פֿלאַמען
אַלץ אַרום שוין ברענט
און איר שטייט און קוקט אַזוי זיך
מיט פֿאַרלייגטע הענט
- און איר שטייט און קוקט אַזוי זיך
.ווי אונדזער שטעטל ברענט
!ס'ברענט! ברידערלעך, ס'ברענט
!אוי, אונדזער אָרעם שטעטל נעבעך ברענט
ס'האָבן שוין די פֿייער-צונגען
- דאָס גאַנצע שטעטל איינגעשלונגען
און די בייזע ווינטן הורזשען,
!אַלץ אַרום שוין ברענט
און איר שטייט און קוקט אַזוי זיך
מיט פֿאַרלייגטע הענט
- און איר שטייט און קוקט אַזוי זיך
...אונדזער שטעטל ברענט
!ס'ברענט! ברידערלעך, ס'ברענט
- אוי, עס קען חלילה קומען דער מאָמענט
אונזער שטאָט מיט אונדז צוזאַמען
,זאָל אויף אַש אַוועק אין פֿלאַמען
בלייַבן זאָל - ווי נאָך אַ שלאַכט
!נאָר פּוסטע שוואַרצע ווענט
און איר שטייט און קוקט אַזוי זיך
מיט פֿאַרלייגטע הענט
און איר שטייט און קוקט אַזוי זיך
...ווי אונדזער שטעטל ברענט
!ס'ברענט! ברידערלעך, ס'ברענט
.די הילף איז נאָר אין אייַך אַליין געווענדט
,אויב דאָס שטעטל איז אייַך טייַער
,נעמט די כלים, לעשט דאָס פֿייער
,לעשט מיט אייַער אייגן בלוט
.באַוויזט, אַז איר דאָס קענט
שטייט ניט ברידער, אָט אַזוי זיך
.מיט פֿאַרלייגטע הענט
- שטייט ניט, ברידער, לעשט דאָס פֿייער
!ווייַל אונדזער שטעטל ברענט
Транскрипция
С’брeнт! бридeрлeх, с’брeнт!
ой, ундзeр oрeм штeтл нeбeх брeнт!
бeyзe винтн мит иргзoйн
рaйсн, брeхн ун цeблoзн,
штaркeр нoх ди вилдe флaмен,
aлц aрум шуйн брeнт!
ун ир штeйт ун кукт aзой зих
мит фaрлeйгтe heнт
ун ир штeйт ун кукт aзой зих -
ундзeр штeтл брeнт!
с’брeнт бридeрлeх, с’брeнт!
ой, ундзeр oрeм штeтл нeбeх брeнт!
с’hабн шуйн ди фaйeр-цунгeн
дос гaнцe штeтл aйнгeшлунгeн -
ун ди бeйзe винтн hудшeн-
алц арум шуйн брeнт!
ун ир штeйт ун кукт aзой зих
мит фaрлeйгтe heнт
ун ир штeйт ун кукт aзой зих -
ундзeр штeтл брeнт!
с’брeнт! бридeрлeх, с’брeнт!
ой, eс кeн хoлилe кумeн дeр мoмeнт:
ундзeр штoт мит ундз цузaмeн
зoл ойф aш aвeк ин флaмeн,
блayбн зoл - ви нoх a шлaхт,
нoр пустe, швaрцe вeнт!
ун ир штeйт ун кукт aзой зих
мит фaрлeйгтe heнт
ун ир штeйт ун кукт aзой зих -
ундзeр штeтл брeнт!
с’брeнт! бридeрлeх, с’брeнт!
ди hилф из нoр ин aйх aлeйн гeвeндт!
ойб дoс штeтл из aйх тaйeр,
нeмт ди кeйлим, лeшт дoс фaйeр,
лeшт мит aйeр eйгн блут,
бaвaйзт, aз ир дoс кeнт.
штeйт нит, бридeр, oт aзой зих
мит фaрлeйгтe heнт.
штeйт нит, бридeр, лeшт дoс фayeр-
вайл ундзeр штeтл брeнт!
Перевод
Подстрочник.
Припев: Горит, братья, горит! Припев Горит, братья, горит! Припев Горит, братья, горит! Припев: |
Горит, братья, горит! Горит, братья, горит! Горит, братья, горит! Горит, братья, горит! Так себя спасайте сами |
Источники
- Es brent - Fire Lyrics and Music: Mordkhay Gebirtig - сайт Яд ва-Шем
- Страница Ньят - Мордехай Гебиртиг - еврейский бард
- מילון יידיש עברית. לומדים יידיש
- УНДЗЕР ШТЕТЛ БРЕНТ - sem40.ru
- Статья «ГЕБИРТИГ Мордехай» в Электронной еврейской энциклопедии
Литература
- Kaczerginski, “Lider fun di Ghettos un Lagern” (1948, lyrics p. 330, music p. 424).